یک گام و چندروز تا فروپاشی کامل احتمالی توافق هستهای باقی مانده است
تعداد بازدید : 1
بام بیبرف و بارانِ «برجام»
نویسنده : راحیل رحمانی
تا فروپاشی کامل احتمالی توافق هستهای، تنها یک گام (معادل چندروز دیگر) باقی مانده است. اواسط اردیبهشتماه، ایران یکسال پس از خروج آمریکا از «برجام»، برای اعضای باقیمانده در این توافق، مهلتی دو ماهه تعیین کرد تا منافع اقتصادی ایران را تأمین کنند. طبق ضربالاجل یادشده که توسط رئیسجمهور کشورمان جزئیات آن بیان شد، چنانچه در این مدت، طرفهای برجام، کاری برای تأمین منافع ایران انجام ندهند، این کشور اجرای برخی تعهدهای کلیدی توافق هستهای را متوقف خواهد ساخت. حدود دو هفته تا پایان ضربالاجل ایران باقیمانده؛ اما اروپاییها کار خاصی برای ایران انجام ندادهاند! آنطورکه مسئولان گفتهاند، در پایان این دو هفته ایران گامهای جدیدی برمیدارد و مسئولیت هرآنچه در ادامه پیش میآید و احتمالاً به فروپاشی کامل برجام منجر خواهد شد، برعهده آمریکا و در وهله بعد، اروپاییهاست. اروپاییهایی که در طول این یکسال، تنها شعار و وعده دادند و در عمل، هیچ کار خاصی برای نجات برجام انجام ندادند و حالا با نخستین گامی که ایران درجهت عمل به ضربالاجل اولیه و در واکنش به بدعهدی آمریکا و اروپا برداشته است، خطونشان کشیده و تهدید میکنند ایران کاری نکند که وضعیت بدتر شود!
وضعیت اما از اینی که هست، بدتر نخواهد شد. در بحبوحه تنشها میان ایران و آمریکا، بهسر میبریم؛ صادرات نفت کشورمان که شریان حیاتی اقتصاد متکی به نفت ایران است قطع شده، برندهای تجاری در حوزههای مختلف از خودروسازی گرفته تا دارو، غذا و... از ایران رفتهاند یا حاضر به تجارت با ایران نیستند، FATF همچنان بلاتکلیف روی دست مجمع مانده، ارز روزگار پرنوسانی را طی میکند و خلاصه مشکلهای معیشتی و اقتصادی به مردم فشار آورده و «ترامپ» آرزو میکند روزی برسد که ایرانیها ملتی «مولد و مرفه» شوند!
این آرزوی ترامپ 24 ساعت قبل از آنکه تحریمهای جدید اضافه شود، به شکل توئیت بیان شد!
و اروپاییها که وعده داده بودند با راهاندازی کانال مبادله تجاری «اینستکس» برجام را حفظ و به ایران کمک کنند، بهطورعلنی دست روی دست گذاشتهاند و تنها نظارهگر افزایش تنشها میان ایران و آمریکا و بالاگرفتن تهدیدها و البته افزایش تحریمها شدهاند.
بهتازگی «موریسون» مشاور وزیر خارجه بریتانیا به ایران آمد. کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان که با موریسون دیدار کرده بود، سخنان او را «تکراری» دانست و از اقدامات هستهای جدید ایران طی هفتههای آینده خبر داد. خرازی گفت: «ایران براساس متن برجام تصمیم گرفت برخی از تعهداتش را متوقف کند که تا به حال هم دو مورد از تعهدات را متوقف کرده و بعد از پایان مهلت ۶۰ روزه یا همان دو هفته دیگر، طبیعتاً گامهای جدیدی را برمیداریم. آنها باید بدانند که این امر جدی است و وقتی مسئولان ایرانی نیز تصمیم گرفتند روی تصمیم خودشان میایستند.»
در آخرین روزهای اردیبهشتماه، بهروزکمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جریان بازدید خبرنگارها از تاسیسات مجتمع غنیسازی شهید احمدی روشن (نطنز) اعلام کرد: در راستای اجرای ابلاغیه شورای عالی امنیت ملی، ظرفیت غنیسازی اورانیوم کشور با طراحی جدید، به حدود چهار برابر افزایش پیدا کرد.
کمتر از یک ماه بعد، طی آخرین روزهای خرداد، کمالوندی در نشستی خبری در محل تاسیسات آب سنگین اراک (خنداب) در جمع خبرنگارها اعلام کرد: در راستای ضربالاجل اعلام شده و توقف بخشی از تعهدهای برجامی، از زمان چهار برابر شدن ظرفیت، تولید اورانیوم 3/67 درصد افزایش یافته و از (27خردادماه) به مدت ۱۰ روز، از سقف ۳۰۰ کیلو اورانیوم عبور خواهیم کرد. طبق «برجام»، ایران نمیتواند بیش از ۳۰۰کیلوگرم اورانیوم غنیشده نگهداری کند. بنابراین، اگر امور به همین منوال پیش رود، توافق هستهای نهایتاً بهطورکامل دچار فروپاشی خواهد شد. حالا خیز ایران برای خروج از برجام، اروپا را نگران کرده است. رفتوآمد دیپلماتها ادامه دارد، اما به نظر میرسد ایران از اروپا قطع امید کرده است؛ اروپایی که ثابت کرده قدرت تنشزدایی ندارد و تنها تلاش میکند آخرین گامهای خود را برای نجات یک توافق یا بهتر بگوییم یک «اجرای یکطرفه» بردارد. توافقی که نشانهها، نشان از آن دارد که در این شرایط، محکوم به «مرگ» است. البته ایرانِ قطع امیدکرده از اروپا، شاید به تغییر سیاستهای آمریکا و تعدیلِ تحریمها چشم دارد؛ اما نه با «جنگ» و نه با «زنگ».